Het kassencomplex, van 1835 – heden

Jonkheer Jan Anne Lycklama à Nijeholt werd in 1835 eigenaar van het huis dat nu bekend staat als het Lycklamahûs gelegen aan de Hoofdstraat 80 in Beetsterzwaag. Zowel aan de achter als voorzijde van het huis werd een tuin aangelegd. Omdat de voortuin aan de overkant van de straat was gelegen, werd deze overtuin genoemd.
In deze overtuin werd een aantal kassen en gebouwen aangelegd. Het geheel bestaat anno nu uit de volgende onderdelen:

De tropische kas
De Tropische kas is gebouwd in 1869 als koude kas of oranjerie en in 1930 verbouwd tot tropische kas. De kas bevat geen historische verzameling meer, want wat in de tijd van jonkheren Lycklama a Nijeholt een bijzondere uitheemse plant was kennen wij deze planten nu als kamerplanten. Er is wel een aantal historische planten die door hun ouderdom en grootte speciaal zijn: zoals de Koffieboom en de Bougainvilla.

Het achterste gedeelte van de kas is het warmst. Hier is het echte tropische regenwoud met planten met luchtwortels die veel vocht nodig hebben. We streven naar een luchtvochtigheid van minimaal 60%. In dit gedeelte van de kas staan orchideeën, tillandsia’s, vleesetende planten en de hertshoornvarens.
In het voorste gedeelte vindt u tropische succulenten en planten die een minder vochtige omgeving nodig hebben.

De oranjerieën of koude kassen
Adellijke buitenverblijven werden van oudsher aangekleed met kuipplanten. Met name sinaasappelbomen waren erg in trek, niet vanwege het fruit, maar vanwege de heerlijk ruikende oranjebloesem. De kuipplanten die ’s zomers buiten staan te pronken, moeten vorstvrij overwinteren. Daartoe werden een zogenaamde oranjerieën gebouwd. Er zijn er twee van op het complex, de oudste dateert uit 1970, de nieuwste van eind 2015. U vindt hier naast de kuipplanten ook een grote collectie succulenten oftewel vetplanten.

De ontvangstkas
De ontvangstkas is in 2004 gebouwd, hierin ontvangen wij in de warme maanden gasten en groepen. U vindt er informatie over het kassencomplex, kopieën van oude foto’s, krantenartikelen, tuinboeken om in te zien en u kunt er een kopje koffie of thee drinken. Op het terras voor deze kas staan 2 sinaasappelbomen in kuip, die in 1930 door een groep pachters zijn geschonken ter gelegenheid van het huwelijk van jonkheer De Jonge van Zwijnsbergen met freule Anna Adriana Clara Cornelia Grundtmann Lycklama à Nijeholt. Hun trouwfoto en aanbiedingsbrief hangen op het prikbord in de kas.

De druivenkas of lessenaars kas
De druivenkas stamt uit 1869. Deze heet lessenaarskas door het model van de bouw: een hoge muur waartegen aan de zuidkant schuine ramen zijn geplaatst. In het lage muurtje aan de voorkant zitten openingen waarin de planten zijn geplant en door de poortjes naar binnen geleid. Door het schuine raam krijgen de wortels genoeg aflopend water terwijl de plant en de druiven binnen in de warmte kunnen gedijen. Ook het bemesten van het wortelgestel gebeurt eenvoudig aan de buitenkant.

Verder bevindt zich op het complex:
• een uitgebreide collectie kuipplanten, waaronder diverse soorten citrusbomen. Een overzicht daarvan vindt u in onze kuipplantencollectie, met een artikel over onze kuipplanten als erfenis.
• 2 rijkbloeiende borders ontworpen en onderhouden door specialisten van de vereniging Groei & Bloei
• 1 hoogstam appelboom: Notarisappel.
• een kastanjeboom die is geplant in 1869. In de stam is in verticale richting een strook gladdere schors waar te nemen. Dit is een strook littekenweefsel. In 1942 was de boom namelijk van onder tot boven gespleten door zeer strenge vorst. Volgens overlevering heeft de toenmalige tuinman: de heer Hemminga (overleden in 2005) in die spleet een metalen doosje verstopt met daarin een briefje..…
• Een honingbijen observatiekast in een van de oranjerieën. Er zijn info borden bij geplaatst met als doel: bezoekers kennis te laten maken met de unieke wereld van de honingbijen. Als vereniging werken we graag mee aan het in contact brengen van bezoekers met aspecten van de natuur. De bijdrage van de honingbijen aan de natuur en de landbouw is van enorme waarde. Omdat het steeds slechter gaat met de honingbijen (pesticiden, parasieten, virussen en bacteriën) vinden wij het belangrijk hiervoor aandacht te vragen
• Stinzenpad: Voorheen was dit een dicht begroeide boomwal. Nu is het in maart en april een fleurig paadje, waarlangs stinzenplanten groeien. Stinzenplanten zijn exotische planten die werden ingevoerd door de adellijke bewoners van de grote stenen buitenhuizen (stinzen) vanuit de alpen en verre landen als Turkije (de tulp!)
Het terrein en een deel van de kassen zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Er is een aangepast toilet aanwezig.

 

Publicaties Tropische Kas

De afgelopen jaren zijn er heel wat artikelen over de Tropische Kas in de media gepubliceerd.
Hier vindt u publicaties over ons kassencomplex: